Aan de slag: circulair playbook
Een waardeketen brengt de activiteiten die er binnen je bedrijf plaatsvinden in kaart. Een product doorloopt de verschillende fases van de keten en in elke stap wordt er ‘waarde’ toegevoegd aan het product.
In een lineaire waardeketen omschrijven we alle activiteiten die nodig zijn om een product te produceren en bij de klant te krijgen : we nemen grondstoffen om te produceren, vervoeren en verkopen het aan de consument en bij het einde van de levensduur wordt het product afval:
take – make – use – dispose
In een circulair model gaan we die waardeketen sluiten: we maken een product op basis van biobased of gerecycleerde grondstoffen – vervoeren en verkopen het aan de consument, verlengen de levensduur maximaal en op het einde komt het product terug om na aanpassing opnieuw in omloop te worden gebracht. In deze keten is er geen levenseinde meer – het product (of -onderdeel) zal altijd een nuttige functie blijven hebben:
make – use – collect – transform – reuse
Om je te helpen voorzien we een werkdocument. Het bevat de werkbladen die in onderstaande stappen gebruikt kunnen worden: 1. ‘de lineaire keten’ (A3) en 2. ‘de circulaire keten’ (A3) en 3. Plan van Aanpak (A4).
Breng stap voor stap je huidige lineaire waardeketen in kaart
Neem je huidige werking onder de loep.
Klik op elke stap in het
schema :
take – make – use – dispose en bekijk de vragen die bij elke stap horen.
Noteer je antwoorden op het bijhorende werkblad.
Uiteraard ga je niet op alle vragen een antwoord kunnen geven, sommige zijn niet van toepassing op jouw situatie. Maar de vragen helpen om je in de juiste richting te sturen en geven structuur aan het eindplan.
Ben je tevreden over de kwaliteit en de meerwaarde van de producten en/of diensten die je aanbiedt? Zowel voor jezelf, je medewerkers en voor de planeet? Doet het ergens pijn? Duid in kleur op je werkblad aan wat het meeste pijn doet.
Waarvan weet en voel je als ondernemer dat je het beter zou kunnen of anders zou moeten doen?
We maken de waardeketen circulair.
Klik opnieuw op elke stap in het schema: make – use/reuse – collect – transform en bekijk ook nu de kritische vragen die bij elke stap horen. Bedenk hoe het anders kan en noteer dan opnieuw jouw antwoorden op werkblad 2.
Kijk ook naar andere bedrijven of organisaties in jouw sector die al meer circulaire oplossingen hebben ontwikkeld voor vergelijkbare producten of diensten.
Je hebt nu een overzicht van mogelijke acties die je zou kunnen nemen richting circulair ondernemen.
Bekijk kritisch welke haalbaar zijn, op korte termijn, op lange termijn?
Voor welke actiepunten kan samenwerking met een partner uit de sociale economie een oplossing bieden?
Je kan hiervoor '3. Plan van aanpak' op het werkdocument gebruiken.
Liever samen op zoek naar opportuniteiten?
Neem dan zeker contact met ons op.
Begin klein, werk stap voor stap.
Het belangrijkste is dat je een begin maakt met circulair ondernemen. Volledig circulair werken is een hele uitdaging, heeft impact op de hele werking van je bedrijf – en de partners waar je mee samenwerkt. Die omschakeling vergt tijd. Begin met kleine aanpassingen die weinig tijd en energie kosten en werk zo stap voor stap verder naar jouw circulair model.
Innoveren doe je samen.
Zoek doorheen de waardeketen waar je met andere partners kan samenwerken – misschien kan je voor je grondstoffen gebruik maken van de reststromen van een andere ondernemer (zoals bv Jessenhofke). Het water gebruikt in de productie van seitan is voor de seitanproducent afval, voor de bierbrouwer is het een waardevolle grondstof. Doe inspiratie op, ga met andere bedrijven praten – ook buiten jouw sector.
Plan, do …
De omslag naar circulair ondernemen zal jaren duren en dat is oké. Niet alles moet in één keer gebeuren, begin gewoon nu – experimenteer en leer ervan. Sta open voor nieuwe kansen die voorbij komen. Stel je plan telkens bij en besef dat niet alles van de eerste keer zal lukken. Stap voor stap komen we er…
